Rzym

W Rzymie, wzorem Greków, w użyciu były również i sandały, i trzewiki skórzane. Wyrabiano ja w warsztatach rzymskich lub sprowadzano z dalekich prowincji greckich a nawet z terenów Małej Azji, Egiptu lub północnych prowincji germańskich. Powszechnie używany sandał posiadał grubą podeszwę skó­rzaną, do której przyszywano szerokie łasy z miękkiej skóry, zwężające się stopniowo, którymi obwiązywano nogi wokół kos­tek i do połowy łydek. Pętle zwisały z tyłu lub z boku. Wiemy, że Rzymianie przywiązywali wielką wagę do ubiorów, szczególnie starannie układali fałdy togi. Patrycjusze i senatorowie nosi­li trzewiki zwane „calceus patricios”, wykonane z miękkiej, delikatnej skóry z grubą podeszwą. Takie obuwie noszono za­zwyczaj do togi, w której występowano na zebraniach senatu lub na Forum. Do teatru lub cyrku ubierano trzewiki z wysoki­mi cholewkami. Sandały męskie typu greckiego noszono na codzień. Przy wdziewaniu szat greckich obowiązywało, oczywiście, obuwie gre­ckie. Rzymianki korzystały również z obuwia greckiego, tym bar­dziej, że ich szaty były na ogół wierną kopią wzorów greckich. Do wyrobu obuwia wykorzystywano delikatne skóry cielęce i ko­zie, barwione na żywe kolory, przyozdabiane złotymi lub srebr­nymi spinkami, często przetykane drogocennymi kamieniami. W teatrze rzymskim używano koturnu tylko w przedstawie­niach oryginalnych sztuk greckich. W sztukach autorów rzym­skich aktorzy nosili trzewiki na cienkich podeszwach, zwanych „soccus”. Żołnierze nosili sandały z długimi, rzemiennymi paskami, którymi wiązali obuwie wokół łydki. Poza tym w użyciu były onuce z ciepłej, wełnianej tkaniny, którymi owijano nogi w cza­sie zimowych pochodów lub podczas stacjonowania wojsk w dale­kich północnych prowincjach imperium rzymskiego. W czasie wal­ki chroniono nogi nagolennikami,niekiedy tylko jednym,ponie­waż drugą nogę chroniła zwykle tarcza. Wodzowie nosili pełne zbroje wraz z obydwoma nagolennikami. Trzeba zaznaczyć, że w Rzymie, tak samo jak i w Grecji, istniały pewne prawa, regulujące sprawy przywilejów i zakazów noszenia odpowiednich gatunków obuwia. Dzieci i młodzież do­rastająca chodziła boso przez cały okres letni. Dopiero w o-kresie zimowym wolno było jej nosić ciepłe trzewiki. Niewol­ników obowiązywał zakaz noszenia obuwia w ogóle. Jedynie w po­rze zimowej każdy z nich na własną rękę owijał nogi byle szma­tami lub skrawkami skóry, obwiązując je sznurkami lub rzemien­nymi sznurowadłami.